بررسی اثرات کشندگی و زیرکشندگی حشره‌کش‌های آزادیراکتین، فلونیکامید، تیاکلوپراید و تیوسیکلام روی زنبور انگل‌‌واره‌یHabrobracon hebetor

زنبور Habrobracon hebetor یکی از انگل‌واره‌های مهم لارو بسیاری از آفات به‌ویژه بال‌پولک‌داران خانواده‌ی Noctuidae می‌باشد. در این بررسی، اثرات کشندگی و زیرکشندگی حشره‌کش‌های آزادیراکتین، فلونیکامید، تیاکلوپراید و تیوسیکلام روی حشرات بالغ این زنبور انگل واره مورد بررسی قرارگرفت. پرورش زنبور انگل‌واره روی لاروهای سن آخر شب‌پره‌ی مدیترانه‌ای آرددر اتاقک رشد با شرایط دمایی 2±27 درجه‌ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±70 درصد و دوره‌ی نوری 16:8 ساعت (تاریکی: روشنایی) انجام شد.آزمایشات زیست‌سنجی روی حشرات کامل زنبور به‌روش تماسی و اثرات زیر کشندگی به‌روش سم شناسی دموگرافیک انجام شد. بنابر نتایج آزمون زیست‌سنجی مقادیر LC25 برآورد شده برای حشره‌کش‌های فلونیکامید، تیاکلوپراید و تیوسیکلام به‌ترتیب 277، 269 و 44/1 و مقادیر LC50 به‌ترتیب برابر 551، 467 و 15/3 میلی‌گرم ماده‌ی مؤثره بر لیتر برآورد شد. در مورد حشره‌کش آزادیراکتین تا سه برابر غلظت مزرعه‌ای حداکثر 19 درصد تلفات مشاهده شد. تیوسیکلام بالاترین میزان سمیت را روی حشرات کامل زنبور نشان داد.  مقادیر نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) برای تیمار شاهد و حشره‌کش‌های آزادیراکتین، فلونیکامید، تیاکلوپراید و تیوسیکلام به‌ترتیب 005/0±26/0، 004/0±24/0، 005/0±23/0، 004/±22/0و 005/0±21/0 تخم در روز برآورد شد. همچنین نرخ ناخالص تولید مثل (GRR) برای تیمارهای یاد شده به‌ترتیب 37/2±07/93، 77/1±99/82، 77/1±94/78، 85/0±84/69 و 01/1±01/62 برآورد شد. به‌طور‌کلی براساس نتایج اثرات کشندگی و زیرکشندگی، حشره‌کش‌های آزادیراکتین و فلونیکامید اثر سوء کمتری روی زنبور نشان دادند. در صورت تأیید نتایج مزرعه‌ای، از این حشره‌کش‌ها می‌توان همراه با این عامل کنترل بیولوژیک در برنامه‌های مدیریت تلفیقی آفات استفاده نمود.